titel

2019-imi inuusuttunut ilinniarfinni naammassinnittarnerit

2018-imi aallartittumik Naatsorsueqqissaartarfiup ilinniarnermik unitsitsiinnartartut ukiumoortumik saqqummersissaarpai. Eqqarsaatigilluarneqareerluni taamaaliortoqarpoq, annermik isiginiarneqarpoq ilinniarnermi unitsitsiinnarneq unitsitsivinnertut isigineqarsinnaannginnera tassami ilinniarneq unitsissimasaq aallarteqqinneqarsinnaammat. Maanna taakkununnga paarlaallugu, ilinniartut ilinniakkamik aallartitsinermiit ukiut 1-10 qaangiunnerini ilinniarnermi killiffii saqqummersinneqartarput. Ilinniartut ilinniakkaminnik naammassinnissimasut ilinniakkap aallartinneraniit ukiut quliut tungaannut qaangiunnerini agguaqatigiissillugu naammassisarnermut procentiat tabelinit naatsorsorneqarsinnaavoq.

Tabelini ilinniarnermi killiffiit naatsorsukkat tassaapput:

· Ilinniakkami pineqartumi aallartinneqarsimasumi killiffik

· Ilinniakkap qaffasissusaani aallartinneqarsimasumi killiffik

Tabelimi kingullermi ilinniartut ilinniakkap qaffasissusaani ataatsimi ilinniakkap sammivianik allanngortitsisut sillimaffigineqarput.

Saqqummersitami inuusuttunut ilinniarfinni ilinniakkat kisimik pineqarput. Ingerlariaqqiffiusumik ilinniarfinni naammassinnittarnerit pillugit saqqummersitaq www.stat.gl –imi takuneqarsinnaavoq.

Ilinniakkamik aallartissimasamik naammassinnittarneq

Ilinniarnertuunngorniarfik ukiunik pingasunik sivisussusilerneqarsimasumik ilinniarnertuunngorniarnermik (GUX) aammalu inersimasunut ilinnialernissamut piareersarluni pikkorissarnermik, 2016 sioqqullugu ukiumik ataatsimik sivisussusilerneqarsimasumik, imaqarpoq.[1] Sanilliussisinnaanissaq peqqutigalugu ilinniarnertuunngorniarnerit ukiunik pingasunik sivisussusillit kisitsisini paasissutissani kisimik ilanngunneqarput.

2014-imi ilinniarnertuunngorniarlutik aallartissimasut 42 procentii ukiut pingasut qaangiunnerini ilinniakkamik naammassinnissimapput. Ukiut tallimat qaangiunnerini naammassinnissimasut 54 procentimut qaffassimapput.

Inuussutissarsiornermik ilinniarfinni ilinniakkat sivisussusaat siammasipput, taamaattumik kisitsisini paasissutissani inuussutissarsiornermik ilinniakkanut naatsunut ukiup affaaniit ukiunik marlunnik sivisussuseqartunut aammalu inussutissarsiornermik ilinniakkanut nalinginnaasunut minnerpaamik ukiunik marlunnik sivisussuseqartunut immikkoortiterneqarput. [2] 2015-imi inuussutissarsiornermik ilinniarfinni naatsuni aallartissimasut 63 procentii ukiut marluk ingerlanerini ilinniakkatik naammassisimavaat. Ukiullu marluk qaangiunnerini 65 procentiisa ilinniakkatik naammassisimallugit.

Inuussutissarsiornermik ilinniakkani nalinginnaasuni naammassinnittarnermut procenti appasinneruvoq. Ukiut sisamat ingerlanerini 36 procentii ilinniakkaminnik 2012-imi aallartissimasaminnik naammassinnissimapput. Ukiut arfinillit qaangiunnerini 42 procentii ilinniakkaminnik naammassinnissimapput.

Titartagaq 1. Inuusuttunut ilinniarfinni ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartuni naammassinnittarnermut procenti, 2013-imi, 2014-imi 2015-imilu aallartittut malillugit

Nalunaarut: Ilinniarnertuunngorniarfinni ilinniagaq ukiunik pingasunik sivisussusilik kisimi pineqarpoq. Naammassinnittarnermut procenti ukiup pineqartup naanerani naatsorsorneqarpoq, ukiorlu siullermeerluni ilinniakkamik aallartitsivik ungaluuserlugu ilanngunneqarpoq: Ilinniarnertuunngorniarneq (2014), inuussutissarsiornermik ilinniakkat naatsut (2015), inuussutissarsiornermik ilinniakkat nalinginnaasut (2013).

Ilinniakkat sivisussusaat ukioq kaajallallugu naatsorsorneqarput ilinniarnertuunngorniarnermullu ukiut pingasuullutik, inuussutissarsiornermik ilinniakkanut naatsunut ukiut marluk aammalu inuussutissarsiornermik ilinniakkanut nalinginnaasunut ukiut sisamat.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11L).

Arnat angutillu akornanni naammassinnittartut

Ilinniarnertuunngorniarfinni aamma inuussutissarsiornermik naatsumik ilinniarfinni aallartittartut arnat amerlanerusarput, angutit sivisuumik inuussutissarsiornermik ilinniarfinni aallartittartut amerlanerusartut. Angutit arnallu aallartinneranniit ukiut marluk sinnerlugilluunniit qaangiunneranni , ilinniarnissamut piffissarititaasoq malillugu, naammassisimasut arnat amerlanerulaarput.

Arnat 2014-imi ilinniarlutik aallartissimasut 55 procentii ilinniarnertuunngorsimapput angutit 54 procentii ilinniarnertuunngorsimasut. Inuussutissarsiornermik naatsumik ilinniarfinni arnat 2015-imi aallartissimasut 68 procentii angutillu 63 procentii naammassinnissimapput. 2013-imi nalinginnaasumik inuussutissarsiummik ilinniarlutik aallartissimasut arnat 42 procentii aamma angutit 34 procentii naammassinnissimapput.

Titartagaq 2. Inuusuttunut ilinniarfinni ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartuni naammassinnittarnermut procenti, 2013-imi, 2014-imi 2015-imilu aallartittut suiaassusaat malillugu

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11M).

Nuna ilinniarfik malillugu naammassinnittarneq

Kalaallit Nunaanni 2014-imi ilinniarnertuunngorniarlutik aallartittut 53 pct.-ii ukiut tallimat ingerlanerini naammassipput. Ukioq taanna Kalaallit Nunaata avataani ilinniarnertuunngorniarlutik aallartittut 73 pct.-ii ukiut tallimat ingerlanerini naammassisimasut. Kalaallit Nunaannit ilinniagaqarnersiuteqartut amerlanersaat Kalaallit Nunaanni ilinniartuusarput. 2014-imi 507-it ilinniarnertuunngorniarlutik allartissimapput, Kalaallit Nunaata avataani 33-t ilinniarnertuunngorniarlutik allartissimasut.

Inuussutissarsiornermik ilinniarfinni naatsuni nalinginnaasunilu Kalaallit Nunaanni ilinniartut Kalaallit Nunaata avataani ilinniartuniit amerlanerusut ilinniakkaminnik naammassinnissimapput. 2015/2013-imi Kalaallit Nunaanni ilinniartut 67 procentii aammalu 39 procentii inuussutissarsiornermik ilinniakkamik ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartumik naammassinnissimapput. Kalaallit Nunaata avataani ilinniartut 35 procentii aammalu 28 procentii naammassinnissimapput.

Titartagaq 3. Inuusuttunut ilinniarfinni ukiunik marlunnik sivisunerusumillu sivisussuseqartuni naammassinnittarnermut procenti, 2013-imi, 2014-imi 2015-imilu aallartittut nuna ilinniarfiat malillugu

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11L).

Ilinniakkap qaffasissusaanik aallartissimasamik naammassinnittarneq

Ilinniartut ilaat ilinniagaq aallartitartik unitsittarpaat inuusuttunullu ilinniarfimmut allamut ingerlaqqiinnartarlutik. 2012-imi siullermeerlutik inuusuttunut ilinniarfimmik aallartitsisimasut 64 procentii ukiut arfineq-marluk iluanni inuusuttunut ilinniarfimmik naammassinnissimapput. Taakkunannga ilinniarnertuunngorniarlutik aallartissimasut 69 procentii ilinniarnertuunngorsimapput 6 procentilli inuussutissarsiornermik ilinniarfimmik naammassiinnarsimallutik. Inuussutissarsiornermik ilinniarfinni aallartissimasortaasa 46 procentii inuussutissarsiornermik ilinniakkamik naammassinnissimapput, 4 procentillu ilinniarnertuunnguinnarsimallutik.

Titartagaq 4. Inuusuttunut ilinniarfimmi aallartinnermiit ukiut arfineq-marluk qaangiunnerini ilinniakkap killiffia, 2012-imi aallartittut malillugit

*Inuusuttunut ilinniarfinni ilinniakkap qaffasissusaanik allamik naammassinnissimasut.

Nalunaarut: Ilinniakkap killiffia ukiup naanerani ilinniartunut 2012-imi inuusuttunut ilinniarfimmik siullermeerlutik aallartitsisimasunut naatsorsorneqarpoq.

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik – kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/UDNISC11).

[1]Ullumikkut inersimasunut ilinnialernissamut piareersarluni pikkorissarneq ukiunik marlunnik sivisussuseqartussatut aalajangersagaavoq.

[2]Inuussutissarsiornermik ilinniarnerit amerlanerpaat ukiunik sisamanik sivisussuseqarput. Danmarkimi inuussutissarsiornermik ilinniarnerit sivisunerusinnaapput, inuusuttunut meeqqat atuarfianniit toqqaannaq ingerlaqqittunut tunngaviusumik ilinniarnermi ilinniarfimmiinneq ilaatigut sivisunerusarmat.